Peygamberimiz Aleyhisselam; Medine'ye geldikten sonra, Mekkeli Müslümanlardan (Muhacirlerden) bazılarını, hem kendi aralarında birbirleriyle, hem de Medineli Müslümanlarla (Ensarla) ikişer ikişer kardeş yaptı. 259

Bu kardeşlik, maddî ve manevî yardımlaşma ve birbirlerine çoluk ve çocuklarından önce varis olma esasına dayanıyor;260 bilhassa yurttan yuvadan, kavim ve kabileden ayrı düşmenin verdiği garipliği, mahzunluğu gidermeyi, Mekkelileri Medine'ye ve Medinelilere ısındırmayı ve kendilerine destek ve güç kazandırmayı amaçlıyordu. 261

Bu hadise Peygamberimiz aleyhisselâmın Medine'ye gelişinden beş ay sonra vuku bulmuş262 ve Enes b. Malik'in evinde olmuştur. 263

Rivayete göre; Peygamberimiz aleyhisselâma içinde kâfur kokusu bulunan yeşil toprak bir çanak getirilip verilmiş, Muhacirlerle Ensar onun içine ellerini batırarak antlaşmışlardır. 264

İbn Sa'd'a göre; Enes b. Malik'in evinde ikişer ikişer kardeş yapılan Müslümanların sayısı 45'i Mekkeli Muhacirlerden, 45'i Medineli Ensardan olmak üzere 90 kişi idi.

Onların 50'si Muhacirlerden, 50'si de Ensardan olmak üzere, 100 kişi olduklarını söyleyenler de vardır. 265

Belâzurî; 22'şerden 44 kişinin, 266

İbn Seyyid; 41'erden 82 kişinin, 267

İbn Habîb; 56'şardan 112 kişinin ismini tesbit ve kaydetmiştir. 268

Kaynaklarda isimleri açıklananların sayısının 124'ü bulduğu görülür. 269

Kurulun kardeşlikten doğan varis olma hükmü Enfâl sûresinin Bedir savaşından sonra inen 75. âyeti ile kaldırılmış;270 bu kardeşlik yardıma, yedirip içirmeye, bir de öğüde münhasır kalmıştır. 271

Medineli Müslümanlar (Ensar), Muhacirleri, Medine'ye daha ilk geldikleri gün evlerine indirmek, ağırlamak için, birbirleri ile yarışa girmişler; anlaşamadıkları, onları paylaşamadıkları için, iki okla çekilmedikçe, Muhacirlerden hiçbiri onlardan hiçbirinin evine inememişti. 272

Ensar, bu kadarla da kalmadılar:

" Yâ Rasûlallah! Hurmalıklarımızı da, Muhacir kardeşlerimizle aramızda bölüştür! " dediler.

Peygamberimiz aleyhisselâm, onlara:

" Hayır! Öyle olmaz! " buyurdu.

Bunun üzerine, Ensar Muhacirlere:

" Öyle ise, timar ve sulama zahmetini siz üzerinize alınız da, sizi hurma mahsulüne ortak yapalım! " dediler.

Bunu Peygamberimiz aleyhisselâm da uygun gördü.

İki taraf da:

" İşittik ve itaat ettik! " diyerek bu yoldaki tensibi kabullendiler. 273

Ensar, arazilerinin fazlalarını da, Peygamberimiz aleyhisselâma bağışladılar ve hatta:

" Yâ Rasûlallah! İstersen, evlerimizi de al! " dediler.

Peygamberimiz aleyhisselâm, onlara hayır dua etti. Bağışlanan arazileri, Muhacir sahabilerine bölüştürdü. 274

Yüce Allah onların hepsinden razı olsun!

-------------------------------------

259. İbn İshak, İbn Hişam, Sine c. 2, s. 150-152

260. İbn Sa'd, Tabakkatü'l-kübra, c. 1, s. 238, c. 3, s. 22.

261. Süneli, Ravdu’l-ünüf, c. 4, s. 296.

262. İbn Abdilberr, İstiab, c. 1, s. 42.

263. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 1, s. 238, 239, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 111, 281, Buhari, Sahih, c. 3, s. 57 c. 8, s. 154, Müslim, Sahih, c. 4, s. 1960, Ebu Davud, Sünen, c. 3, s. 129

264. İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 4, s. 363, 364 (eski baskı).

265. İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 238.

266. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 270-271.

267. İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 201-202.

268. İbn Habıb, Kitâbu'l-muhabber, s. 71, 75.

269. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 151, 152, İbn Sa'd, Tabakât, c. 3, s. 23, 600, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 270, 271.

270. İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 238, c. 3, s. 22, Ebu Dâvud, c. 3, s. 128, 129.

271. Buhârî, Sahîh, c. 3, s. 57, Ebu Dâvud, Sünen, c. 3, s. 128.

272. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 3, s. 396, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 6, s. 436, Buhârî, Sahih, c. 2, s. 71.

273. Buhârî, Sahîh, c. 3, s. 67.

274. Belâzurî, Fütûhu'l-büldân, c. 1, s. 5, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 270, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 1, s. 195, 196, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 1, s. 343.