Huyey b. Ahtab Ka'b b. Esed'in yanından ayrılıp Benî Kurayza Yahudilerinin ileri gelenlerinin yanına gitti.

Onlar Ka'b b. Esed'in konağının çevresinde bulunuyorlardı, durumu onlara haber verdi.

Zebir b. Bata:

" Eyvah! Yahudiler mahvoldu! Kureyşîler ve Gatafanlar bizi yurdumuzun ortasında, mallarımızın ve çocuklarımızın içinde bırakır, memleketlerine dönüp giderler! Bizde ise Muhammed'e karşı kendimizi savunabilecek güç yoktur!

Zaten, aklını kullanarak gecelemiş bir Yahudi görülmemiştir!

Artık, Yesrib (Medine)'de Yahudilik hiçbir zaman tutun amaya çaktır" dedi. 124

Amr b. Su'dâ da, güzel bir konuşma yaptı. Benî Kurayzalara Peygamberimiz aleyhisselamla yapmış oldukları yardımlaşma ahid ve mîsakını hatırlattı. En sonunda:

" Eğer ona yardım etmeye çekseniz, bari kendisini düşmanlarıyla başbaşa bırakın, birde siz onunla çarpışmaya kalkmayın! 125 Doğrusu, ben Muhammed'e hiçbir zaman gadr ve hıyanet edemem! " dedi ve Benî Kurayza Yahudilerinin Peygamberimiz aleyhisselama yaptıkları hıyanete katılmaktan kaçındı. 126

Huyey b. Ahtab:

" Yazıklar olsun size ey Benî Kurayza! Siz beni bir dinleyin!

Hiç şüphesiz, Allah şu adamdan ve ashabından uzaktır! Onların bugünlerde yok edilmeleri için bütün hazırlıklar yapılmıştır.

Siz de onların üzerine yürüyün! Toplanıp gelmiş olan şu kavimler tarafından yapılacak çarpışmada yerinizi ve onlardan hakkınızı alın!

Eğer siz böyle yapmayacak olursanız, Kureyşîlerin ve diğerlerinin Muhammed'le ashabının işlerini bitirdikten sonra sizin üzerinize yönelip yürümelerinden korkarım!

Ben size içlerinde liderleri de bulunmak üzere onbeş bine yakın Arap ordularını getirmiş bulunuyorum! " dedi.

Benî Kurayza Yahudileri:

" Yazıklar olsun sana ey Huyey!

Eğer biz Muhammed'le yapmış olduğumuz muahedeyi bozar, aramızdaki dostluk münasebetlerini kesip atarsak, Muhammed ve ashabının evvelce olduğu gibi müşrikleri yenip bizim üzerimize de yürümesinden korkarız!

O zaman bize ne bir yardım eden, ne de işimize bakan bir kavim bulunur!

Ey Huyey! Müslümanlardan bize gelecek zarardan sen zararianmazsın, kaçar, kendini kurtarırsın!

Sen bize iyilik edeceksen, Muhammed'le aramızdaki ahidde durmayı bize emir ve tavsiye etmelisin!

Eğer böyle olması hayırlı ise, bu senin için de hayırlı olur.

Eğer aksi olursa, senin yüzünden kavminin ve ev halkının başına getirdiğin uğursuzluk gibi, bize de uğursuzluk gelir çatar! " dediler.

Huyey b. Ahtab:

" Musa'ya Tevrat'ı indiren Allah'a yemin ederim ki; müşrikler Muhammed ve ashabına yenilirlerse-ki, bunu onların yapabileceklerini hiç sanmam-size gelir, kalenize girerim. Sizin yanınızda bulunurum. Sizin başınıza gelecek felâkete ben de uğramaya razıyım! " dedi.

Benî Kurayza Yahudileri, bu hususta Huyey b. Ahtab'dan en kuvvetli yeminlerle söz aldılar ve:

" Eğer sen bir iş yapacaksan, senin yapacağın iş; müşrikleri getir, aramızdaki ahdi yenile!

Onların süvarilerinden ve eşrafından yetmiş kişiyi kalemize getir, koy! Onlar bizim kalemizde bulunsunlar.

O zaman biz de Muhammed'e karşı hazırlanalım, onların arkalarından, üzerlerine yürüyelim! " dediler.

Bunun üzerine, Huyey b. Ahtab müşriklerin yanına gitti.

Müşriklerin eşraf ve süvarilerinden Benî Kurayzalara yetmiş kişi gönderilmek ve onların kalelerinde yanlarında bulunmak şartıyla Benî Kurayzalar adına müşriklerle anlaşma yaptı.

Bu anlaşmaya göre:

1. Benî Kurayza Yahudileri, çarpışma sona erinceye kadar, belli günlerde, on gece, müşriklerin yanında Peygamberimiz aleyhisselam ve ashabına karşı çarpışacaklardı.

2. Müşrikler için silah tedarik edecek ve toplayacaklardı.

3. Pazarları, müşrik ordularının bulundukları yerlere nakledeceklerdi. 127

-------------------------------------

124. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 457.

125. Musa b. Ukbe'den naklen Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 103.

126. İbn İshak. İbn Hişam, Sîre. c. 3, s. 249.

127. Vâkıdı, Megâzî 1367/1948 Kahire baskısı , s. 290.