Hayber'in fethedildiği sırada, Haccac b. Ilâtü's-Sülemî, Peygamberimiz aleyhisselama:

" Yâ Rasûlallah! Benim gerek Mekke'deki karım Ümmü Şeybe binti Ebi Talha'nın yanında, gerek Mekkeli tüccarlarda dağınık bir halde mallarım var. 499

Yâ Rasûlallah! Bana izin ver de, 500 gidip bu mallarımı alayım.

Eğer Müslüman olduğumu anlarlarsa, mallarımdan hiçbir şeyi ele geçiremem" dedi. 501

Peygamberimiz aleyhisselam ona izin verince, Haccac:

" Yâ Rasûlallah! Mallarımı kurtarabilmem için, senin hakkında uygunsuz birşeyler söylemem de gerekecektir. 502

Senin hakkında uygunsuz şeyler söylemem de bana helâl olur mu?" dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam, kendisi hakkında istediğini söylemesine de izin verdi. 503

Haccac derki:

" Mekke'ye gittim. Seniyetü'l-Beyzâ-ki, Ten'im'dedir-mevkiine erişince, orada Kureyş müşriklerinden bazı kişiler buldum ki, onlar Resûlullah aleyhisselamın Hayber üzerine yürüdüğünü haber almışlardı.

Hayberln Hicaz ülkesinde en mamur, en bol mahsul veren, ucuzluk, aynı zamanda sarp ve sağlam, savaş erleri çok olan bir yer olduğunu da biliyorlar; giden, gelen yolculardan, harekât sonucu hakkındaki haberleri işitmek ve öğrenmek istiyorlardı.

Hayber harekâtının sonucu hakkında aralarında mal koyup bahse de girişmiş bulunuyorlardı.

Onlar, beni görünce:

'Vallahi, haber bundadır! ' dediler.

Bana:

'Ey llât'ın oğlu! Hoşgeldin! Şu akrabalık bağlarını kesen kişi hakkında sende bir haber var mı?' dediler.

Onlara:

'Söyleyeceklerimi gizli tutmak şartıyla, evet! ' deyince, gizli tutacaklarına söz verdiler ve:

'Yâ Ebâ Muhammed! Haydi, bize haber ver! Biz, o akrabalık bağlarını kesip atmış olan kişinin Hayber üzerine yürüdüğünü işittik.

Hayber bir Yahudi memleketidir ve Hicaz'ın en mamur ve mahsuldar bir yeridir' dediler. 504

Onlar, benim Müslüman olduğumu bilmiyorlardı. 505

Onlara:

'Muhammed'in Hayber üzerine yürüdüğünü, ben de işittim. 506 Bu hususta edindiğim, getirdiğim haber, sizi sevindirecek mahiyettedir! ' der demez, devemin yanını sardılar, üzerime örüldüler, sabırsızlandılar:

'Ey Haccac! Haydi, ne olduğunu bize tezce söyleyiver! Bildiriver! ' dediler. 507

Kendilerine:

'Muhammed'le ashabı, şimdiye kadar, çarpışmayı, savaşmayı Hayberlilerden daha iyi bilen başka bir kavimle karşılaşmamıştı.

Hayberliler, asker toplamak üzere Arap kabilelerine de başvurmuşlar, on bin kişilik bir ordu toplamışlardı. 508

Muhammed'le ashabı, hiçbir zaman bir benzerini daha işitmediğiniz bir bozguna, yenilgiye uğradı ! 509

Muhammed'in ashabı, hiçbir zaman bir benzerini daha işitmediğiniz bir öldürülüşle öldürüldüler! 510

Muhammed de, esaretin en biçimsizi ile esir edildi! 511

Hayberliler

'Muhammed'i biz öldürmeyelim, Mekkelilere gönderelim de, onu Mekkeliler, öldürülmüş olan adamlarına karşılık, kendileri, gözleri önünde öldürsünler! 512

Yahut, onu bizden ve onlardan öldürülenlere karşılık, Mekkelilerin gözleri önünde, biz öldürelim!

Onlar, eski hallerinin iadesi için kavim ve kabilelerine başvurarak sizden eman dileyecek olurlarsa, onların size yaptıklarını siz de onlara yapmadıkça, dileklerini kabul etmeyiniz! ' dediler' dedim. 513

Sonra, Mekke'ye geldik. Müşrikler, Mekke'de:

'Bu Haccac, size haber getirdi. Muhammed esir edilmiş! 514 Onun yanınıza getirilmesini bekleyiniz! Mekke'ye getirilince, kendisi, gözlerinizin önünde öldürülecek! ' diyerek bağırdılar." 515

-------------------------------------

499. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 359.

500. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 359, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 702.

501. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 702.

502. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 359, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 702.

503. Abdurrezzak, Musannef, c. 5, s. 566, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 138.

504. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 703.

505. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360.

506. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 703.

507. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360, Vâkıdî, Megâzî, c. 2. s. 703.

508. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 703.

509. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 703.

510. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360.

511. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360, Vâkıdî, Megâzî, c. 2. s. 703.

512. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360.

513. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 703.

514. İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 1, s. 382.

515. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 360, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 1, s. 382.