Seferin Tarihi, Mevkii, Tarihçesi ve Sebebi

Vadi’l-kura seferi, Hicretin 7. yılında, Cumâde'l-âhire ayında, Peygamberimiz aleyhisselamın Hayber'den dönüşü sırasında vuku bulmuştur. 48

Vâdi'l-kurâ, Şam'la Medine arasında uzun bir vadidir.

Teymâ ile Hayber arasında bulunan Vâdi'l-kurâ'da birçok karyeler bulunduğu için, oraya Vâdi'l-kurâ adı verilmiştir. 49

Vâdi'l-kurâ, Medine'ye 7 geceliktir. 50

Vâdi'l-kurâ, Hıcr ve Cinab, önce Kudâaların, sonra da Cüheyne ve Uzrelerin konak yerlerinden olmuştu.

Şam hacıları, oradan gelir geçerler.

Vâdi'l-kurâ; eskiden, Semûd ve Âd kavimlerinin konak yerleri idi.

Yüce Allah, onları yolsuzlukları yüzünden orada yok etmişti.

Vâdi'l-kurâ'da, hâlâ onların eserlerinin kalıntıları vardır.

Semûd ve Âd kavminden sonra, oraya Yahudiler gelip yerleştiler, kapanmış su kuyularının ağızlarını açtılar. Oraya hurma ağaçları diktiler.

Vâdi'l-kurâ'ya kabileler gelip konmaya başlayınca, Yahudiler onlarla aralarında anlaşma yaptılar.

Yapılan anlaşmaya göre; Yahudiler kabilelerin yıllık yiyeceklerini üzerlerine alacaklar, onlar da Araplara karşı Yahudileri koruyacaklardı.

Kudâa kabileleri, böylece, Yahudileri Arapların saldırılarından korumuşlardı.

Rivayete göre; Muaviye b. Ebu Süfyan, halifeliği devrinde Vâdi'l-kurâ'ya uğradığında, Yüce Allah'ın:

" Sizler, buradaki nimetlerin içinde, bağların, su kaynaklarının içinde, ekinlerin ve tomurcukları nazik, yumuşak hurma ağaçlarının içinde hep öyle emîn emîn bırakılacak mısınız?" (Şûra: 146-148) mealli âyetlerini okuduktan sonra:

" Bu âyetler, bu memleket halkı hakkında inmiştir. Burası da, Semûd kavminin memleketlerindendir. Âyetlerde haber verilen su kaynakları, hani nerededirler?" diye sormuştu.

Bir adam, ona:

" Allah, o sözünde doğrudur.

Su kaynaklarının ortaya çıkarılmasını istiyor musun?" dedi.

Muaviye b. Ebu Süfyan:

" Evet! " deyince, hemen kazıya başlanıp seksen tane su kaynağı ortaya çıkarıldı.

Bunun üzerine, Muaviye b. Ebu Süfyan:

" Allah, Muaviye'den daha doğrudur! " dedi. 51 * * *

Vâdi'l-kurâ seferinin sebebine gelince; Benî Kurayza Yahudileri, Hendek savaşında görülen hıyanetleri üzerine cezalandırıldıkları zaman, Hayber Yahudileri, Vâdi'l-kurâ, Fedek ve Teymâ Yahudilerini yanlarına alarak Medine üzerine yürümeyi kararlaştırmışlardı. 52

Bunun için, Peygamberimiz aleyhisselam, Hayber dönüşünde Vâdi'l-kurâ Yahudileri üzerine de yürümeyi gerekli gördü ve yürüdü. 53

Önce Sibar'da, sonra da, Sahbâ'da konakladı. 54

Akşam üzeri, güneş batarken, Vâdi'l-kurâya kavuşup orada konakladı. 55

Vâdi'l-kurâ'da konakladığı sırada, Vâdi'l-kurâ Yahudilerinin yanında Araplardan bazı konuklar bulunuyordu. 56

Vâdi'l-kurâ Yahudileri, Peygamberimiz aleyhisselamın geldiğini işitince, çarpışmak için hazırlandılar. 57

Köşklerinin üzerlerinden, bağırmaya, çağırmaya başladılar ve Peygamberimiz aleyhisselamı oklarla karşıladılar! 58

-------------------------------------

48. Belâzurî, Ensâbu’l -eşraf, c. 1, s. 352, Fütûhu'l-büldân, c. 1, s. 40, İbn Seyyid, Uyûn, c. 2, s. 142.

49. Yâkût, Mu'cemu'l-büldân, c. 4, s. 238.

50. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 90.

51. Yâkût, Mu'cemu'l-büldân, c. 4, s. 238.

52. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 530.

53. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 353, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 707, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 353, Fütühu'l-büldân, c. 1, s. 39.

54. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 709, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 8, s. 121.

55. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 353, Taberî, Târih, c. 3, s. 96.

56. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 710, İbn Kayyım , Zâdu'l-mead, c. 2, s. 162.

57. Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 58.

58. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 710, İbn Kayyım , Zâdu'l-mead, c. 2, s. 162, Semhûdî, Vefâu'l-vefâ, c. 4, s. 1328.