Garanik hadisesi konusunda, herşeyden önce, bilmek gerekir ki: Peygamberimiz aleyhisselâm Kureyş müşriklerinin evvel ve âhir yaptıkları anlaşma tekliflerini, Yüce Allah'ın kendisine indirdiği şu âyetlerle reddetmiş bulunuyordu:

" De ki: 'Gökleri ve yeri, yoktan var Eden-ki, O yedirir, besler; Kendisi ise yedirilmez, beslenmez-böyle şeyden münezzehtir.

Ben Allahtan başkasını mı tanrı edinecekmişim?! '

De ki: 'Bana, hakikaten, Müslüman olanların birincisi olmaklığım emredildi.

'Sakın Allah'a eş tutanlardan olma! ' denildi. '" 69

" De ki:

'Siz ey câhiller! Bana, Allah'tan başkasına mı tapmamı emrediyorsunuz?'

Andolsun ki, sana da, senden öncekilere de, şu vahyolunmuştur:

'Eğer Allah'a şerik tanırsan, (bütün) amel(ler)in boşa gider ve muhakkak, hüsrana düşenlerden olursun! '

Hayır! Onun için, sen ancak Allah'a kulluk et! Şükredenlerden ol! " 70

" De ki:

'Ey kâfirler! Ben, sizin tapmakta olduklarınıza tapmam!

Benim (Kendisine) ibadete devam edeceğime de, siz ibadet ediciler değilsiniz.

Ben, (zaten) sizin taptıklarınıza (hiçbir zaman) tapmış değilim.

Siz de, benim ibadet etmekte olduğuma ibadet edecek değilsiniz!

Sizin dininiz size, benim dinim de bana! '" 71

Kur'ân-ı Kerîm'deki bu kadar açık ve kesin beyanlara rağmen, Garanik hadisesini Peygamberimiz aleyhisselâmın güya müşrikleri yumuşatmak, aradaki düşmanlığı kaldırmak için duyduğu samimi bir temayülün neticesi imiş gibi kabul etmek; ve hatta müşriklerin uydurup tavaf sırasında okuyageldikleri sözlerin72 de, şeytan tarafından Peygamberimiz aleyhisselâmın diline getirilmiş ve Kur'ân-ı Kerîm âyetleri arasında yanlışlıkla okunmuş olduğunu sanmak ne kadaryanlışsa, o sözlerin Necm sûresinin 21-30. âyeüeri ile ortadan kaldırılmış ve düzeltilmiş olduğunu sanmak da o kadar yanlıştır. Kur'ân-ı Kerîm hakkındaki ilâhî te'minatla da bağdaşır değildir. 73

Kadı Iyaz, Fahru'r-Râzî, Kurtubî ve Bedrüddin Aynî... gibi birçok büyük ilim adamları, Garanik hadisesinin dayanağı olmak üzere ileri sürülen rivayetleri ilim süzgecinden geçirerek, hiçbirinin sabit ve delil edinilmeye elverişli olmadıklarını isbatlamıslardır. 74

Fahru'r-Râzî, Beyhakî'nin de bu hadisenin nakil cihetinden sabit bulunmadığını ve ravileri arasında ta'n olunanlar bulunduğunu bildirdiğini açıkladığı gibi; ayrıca, Muhammed b. İshak b. Huzeyme'ye (223-311 Hicrî) Garanik hadisesi sorulunca, onun bunun zındıkların uydurması olduğunu söylediğinin ve kendisinin bu hususta bir de kitap yazdığının da rivayet edildiğini bildirir. 75

Mîzânü'l-itidâl müellifi Zehebî'ye göre; Ebu Bekr Muhammed b. İshak b. Huzeyme hadis ve sünnet hafızlarının büyüklerinden, imamlar imamı ve şeyhülislam idi. 76

-------------------------------------

69. En'am: 14.

70. Zümer: 64-66.

71. Kâfirûn: 1-6.

72. Ebu'l-Münzir Hişam, Kitâbu'l-esnâ m, s. 19, Yakut, Mu'cemu'l-büldân, c. , s. 116.

73. Fussilet: 42, Hicr: 9, el-Hâkka, 4346.

74. Kadı Iyaz, Şifâ, c. 2, s. 130-157, Fahru'r-Râzî, Tefsir, c. 23, s. 50-54, Kurtubî, Tefsir, c. 12, s. 82-84, Bedrüddin Ayni', Umdetu'l-kârî, c. 7, s. 90-101, Kastalânî, Mevâhibu'l-ledünniye, c. 1 , s. 68-71, Halebî İnsânu'l-uyûn, c. 2, s. 8-9, Zürkânî, Mevâhibu'l-ledünniye Şerhi, c. 1 , s. 280-286.

75. Fahru'r-Râzî, Tefsîr, c. 23, s. 50-54.

76. Zehebî, Tezkiretü'l-huffâz, c. 2, s. 720-721.