Osman b. Maz'un, Velid b. Mugîre'nin himayesi altında yiyip içip rahatça yaşarken, Resûlullah aleyhisselâm ve ashabının ibtilâya uğradıklarını (belâlara maruz kaldıklarını)99 ve bazılarının ateşle dağlandıklarını, kırbaçla dövüldüklerini görünce, düşünceye daldı. Kendisi için de, afiyette bulunma yerine, ibtilâya uğramayı istedi: 100

" Vallahi, arkadaşlarımın ve ev halkının Allah yolunda uğradıkları türlü belâ ve işkencelere, bir müşrikin himayesi altında bulunarak benim uğramayışım, emniyet içinde bulunuşum, benim için büyük bir noksandır! 101

Şaşılacak şey! Bir müşrikin himayesi altında nasıl bulunabilirim?!

Allah'ın himayesi, daha şerefli, daha emniyetlidir! " 102 diyerek Velid b. Mugîre'nin yanına gitti.

Velid b. Mugîre, o sırada, Mescid-i Haram'da bulunuyordu. 103 Osman b. Maz'un ona:

" Ey Abduşşems'in babası! 104 Ey amca! 105 Ey amcamın oğlu! 106

Sen beni himayene aldın! 107 Güzelce de himaye ettin! 108 Taahhüdünü yerine getirdin!

Şu ana kadar senin himayen altında idim.

Şimdi senin himayenden çıkıp Resûlullah aleyhisselâmın yanına gitmek istiyorum ki, o ve ashabı, benim için ömektir! 109

Artık, üzerimdeki himayeni sana iade ediyorum! 110

Beni Kureyşlilerin içine götürüp üzerimdeki himayenden vazgeçtiğini bildirmeni istiyorum! " dedi. 111 Velid b. Mugîre:

" Ey kardeşimin oğlu! 112 Ne için himayemden çıkmak istiyorsun?113

Yoksa, kavmimden114 bir kimse sana işkence mi yaptı?115 Veya küfür mü etti? 116 Sana bir kimseden kötülük mü erişti" ? 117

Yoksa, benim himayem sana yeterli olmadı mı?" diye sordu. 118

Osman b. Maz'un:

" Hayır! Vallahi, bana ne bir kimse çatmış, ne de işkence yapmıştır. 119 Fakat, ben Yüce Allah'ın himayesinde bulunmaya razı oluyor, O'ndan başkasının himayesinde bulunmayı istemiyorum! " 120 diyerek ısrar edince, 121 Velid b. Mugîre:

" Öyleyse, Mescid'deki toplantı yerine gidelim de, senin üzerinde bulunan himaye taahhüdümü orada bana açıktan iade ve red et-benim seni himaye edişimi orada açıklamış olduğum gibi! " dedi.

Kalkıp Mescid'deki toplantı yerine gittiler. 122

O sırada Kureyşliler, her zaman olduğu gibi, toplu bir halde bulunuyorlar; ünlü şair Lebid de onlara şiir okuyordu.

Velid b. Mugîre, Osman b. Maz'un'un elinden tutup, Kureyşlilerin yanına vardı: 123

" Bu Osman b. Maz'un, 124 üzerinde bulunan himaye taahhüdümden vazgeçmem için ısrar edip bana galebe çaldı. 125 Himaye taahhüdümü bana red ve iade etmek üzere buraya geldi. 126

Sizi şahit tutarım ki, ben onu himaye etmekten vazgeçtim; 127 kendisi himayem altına girmeyi tekrar isteyinceye kadar! " dedi. 128

Osman b. Maz'un da:

" Kendisine, üzerimdeki himaye taahhüdünü red ve iade ettiğim doğrudur.

Gerçekten, ben onu ahdine Vefâkâr, himayesini de çok iyi buldum.

Fakat, ben istedim ki, Allah'tan başkasının himayesinde bulunmayayım. Bunun için, onun üzerimdeki himayesini kendisine red ve iade ettim! " dedi ve oradan ayrıldı. 129

Kureyşlilerin oradaki meclislerine varıp oturdu.

Şair Lebid, o sırada, Kureyşlilere şiir okuyordu ve:

" İyi biliniz ki, Allah'tan başka, herşey bâtıldır" deyince, Osman b. Maz'un:

" Doğru söyledin! " dedi.

Lebid:

" Her nimet de zaildir" deyince, Osman b. Maz'un:

" Yalan söyledin! Cennet nimeti zevale ermez! " dedi. 130

Halk, Lebid'e yöneldiler ve:

" Okuduğunu tekrarla! " dediler.

Lebid ilk mısraı tekrar okuyunca, Osman b. Maz'un onu tekrar doğruladı.

Lebid ikinci mısraı okuyunca da, Osman b. Maz'un onu tekraryalanladı. 131 Bunun üzerine, Lebid:

" Vallahi, ey Kureyş cemaatı! Sizin meclislerinizdekine böyle şeyler yapılmaz, 132 sövülm ezdi. 133

Sizin meclisinizdeki, 134 hiç üzülmezdi. 135

Akılsızlık, sizin hal ve sânınızdan değildi. 136

Meclisinizdekini böyle üzmek âdeti, içinizde ne zaman çıktı?! " dedi. 137

Mecliste kiler

" Bu, beyinsiz bir gençtir. Kavminin dinine aykırı tutum ve davranıştadır" dediler. 138

Mecliste bulunan asıl beyinsizlerden139 bir adam, 140 Abdullah b. Ebi Mugîre, 141 Osman b. Maz'un hakkında, Lebid'e:

" Bu, onun yanındaki beyinsizler içinde bir beyinsizdir!

Kendisi bizim dinimizden ayrılmıştır.

Sen, onun sözünden, kendine üzüntü verme! " dedi.

Osman b. Maz'un onun akılsızlık isnadını kendisine red ve iade edince, iş büyüdü. O adam kalkıp142 Osman b. Maz'un'un gözüne şiddetli bir şamar attı, onun gözünü gövertti. 143

Sa'd b. Ebi Vakkas da, sıçrayıp indirdiği bir yumrukla, Abdullah b. Ebi Mugîre'nin bumunu kırdı. 144

Velid b. Mugîre o sırada Osman b. Maz'un'un yakınında bulunuyor, yeğenine yapılanı görüyor, 145 hatta gülüyordu! 146

Osman b. Maz'un'un çevresindekiler

" Vallahi, ey Osman! Sen o koruyucu himayede kalsaydın, ondan istiğna göstermeşeydin, gözün bu musibete uğramazdı! " dediler.

Osman b. Maz'un ise:

" Allah'ın himayesi daha emin, daha şereflidir!

Sağlam kalan gözüm de öbür kardeşinin uğradığı şeye uğramaya muhtaçtır.

Bana, Resûlullah aleyhisselâm bir ömektir! Onun yanında bulunanlar da bir ömektir! " dedi. 147

Velid b. Mugîre:

" Vallahi, ey kardeşimin oğlu! Eğer sen benim koruyucu himayemden müstağni davranmamış, himayemde kalmış olsaydın, gözün bu musibete uğramazdı! " dedi.

Osman b. Maz'un:

" Hayır! Vallahi, ey Abduşşems'in babası! Sağlam kalan şu gözüm de, Allah yolunda öbür kardeşinin uğradığı musibet gibi bir musibete uğramaya muhtaçtır!

Ben senden daha aziz ve daha güçlü bir Zâtın himayesindeyim! " dedi.

Velid b. Mugîre:

" Gel, kardeşimin oğlu! 148 İstersen ben seni tekrar himayeme alayım" dedi.

Osman b. Maz'un:

" Hayır! " dedi. 149

-------------------------------------

99. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 158, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 291, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 598, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34.

100. Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 291 , Zehebî, Târîhu'l-islâm, s. 188, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34.

101. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 158, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 598.

102. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 227, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 77.

103. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 158.

104. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 158, Ebu Nuaym , Hilyetü'l-evliya, c. 1 , s. 103, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 598, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 92.

105. Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 291 , Zehebî, Târîhu'l -İslâm, s. 188.

106. Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34.

107. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Zehebî, Târîhu'l-islâm, s. 188, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34.

108. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Zehebî, Târîhu'l-islâm, s. 188, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34.

109. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ, ve'l-meb'as, c. 3, s. 158, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 598.

110. İbn İshak, İbn Hişam Sîre, c. 2, s. 9, Ebu Nuaym, Hilyetü'l-evliyâ, c. 1, s. 103, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 92.

111. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Zehebî, s. 188, Heysemî, c. 6, s. 34.

112. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 158, Ebu Nuaym, Hilye, c. 1, s. 103, Beyhakî, c. 2, s. 291 , Zehebî, s. 188, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 598, Zehebî, s. 188, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Heysemî, c. 6, s. 34.

113. Ebu Nuaym, Hilyetü'l-evliyâ, c. 1, s. 103.

114. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 9, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92.

115. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 9, Ebu Nuaym, c. 1, s. 103, Zehebî, s. 188, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Heysemî, c. 6, s. 34, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 2, s. 10.

116. Zehebî, Târîhu'l-islâm , s. 188, Heysemî, Mecma, c. 6, s. 34.

117. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 227.

118. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Heysemî, c. 6, s. 34, Halebî, c. 2, s. 10.

119. Beyhakî, c. 2, s. 291, Zehebî, s. 188, Heysemî, c. 6, s. 34, Halebî, c. 2, s. 10.

120. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ, ve'l-meb'as, c. 3, s. 158-159, Ebu Nuaym, Hilye, c. 1 , s. 103, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe. c. 3, s. 593, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, c. 2, s. 10.

121. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Zehebî, s. 188, Heysemî, c. 6, s. 34.

122. İbn İshak. Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 159, Ebu Nuaym, Hilyetü'l-evliyâ, c. 1, s. 103, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 291, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 598, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 92, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 2, s. 10.

123. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Zehebî, Târîhu'l-islâm, s. 188, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34.

124. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 159, Ebu Nuaym , Hilyetü'l-evliyâ, c. 1 , s. 103, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe. c. 3, s. 598, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, c. 2, s. 10.

125. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Zehebî, s. 188, Heysemî, Mecma, c. 6, s. 34.

126. İbn İshak, c. 3, s. 159, Ebu Nuaym, c. 1, s. 103, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 2, s. 599, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, c. 2, s. 10.

127. Beyhakî, c. 2, s. 291, Zehebî, s. 188, Heysemî, c. 6, s. 34, Halebî, c. 2, s. 10.

128. Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 291, Zehebî, s. 188, Halebî, c. 2, s. 10.

129. İbn İshak, c. 3, s. 159, Ebu Nuaym, c. 1, s. 103, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 599, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, c. 2, s. 10.

130. İbn İshak, c. 3, s. 159, Ebu Nuaym, c. 1, s. 103, Beyhakî, c. 2, s. 292, İbn Esîr, c. 3, s. 599, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Heysemî, c. 6, s. 34, Halebî, s. 10.

131. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 159, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. , s. 292, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 599, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 92.

132. İbn İshak, c. 3, s. 159, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 599.

133. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 228.

134. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 2, s. 10, Belâzurî, c. 1, s. 228, Ebu Nuaym, Hilyetü'l-evliyâ, c. 1, s. 103, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 2, s. 10.

135. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 10, Ebu Nuaym , Hilye, c. 1, s. 103, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, c. 2, s. 10.

136. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 2, s. 10.

137. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 10, Ebu Nuaym , c. 1, s. 103, Halebî, c. 2, s. 10.

138. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 228.

139. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 159, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 599.

140. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 10, Ebu Nuaym, c. 1, s. 103, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34, Halebî, c. 2, s. 10.

141. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 228.

142. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 10, Ebu Nuaym, c. 1, s. 103, Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 292, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, c. 2, s. 10-11.

143. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ, c. 3, s. 159, İbn Hişam, c. 2, s. 10, Belâzurî, c. 1, s. 228, Ebu Nuaym, c. 1, s. 103, Beyhakî, c. 2, s. 292, İbn Esîr, c. 3, s. 599, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Heysemî, c. 6, s. 34, Halebî, c. 2, s. 11.

144. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 228.

145. İbn İshak, İbn Hişam, c. 2, s. 10, Belâzurî, c. 1 , s. 228, Ebu Nuaym, c. 1 , s. 104, Ebu'l-Fidâ, c. 3, s. 92, Halebî, c. 2, s. 11.

146. Belâzurî, Ensâb, c. 1 , s. 228, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 78.

147. İbn İshak, Kitâbu'l-mübtedâ ve'l-meb'as, c. 3, s. 159, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 599.

148. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 2, s. 10, Ebu Nuaym, Hilyetü'l-evliyâ, c. 1, s. 104, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 3, s. 92-93, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 34, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 2, s. 11.

149. Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 292.