Selam vermek nafile bir ibadet olmakla beraber, verilen selamın alınması gerekmektedir. 143 Selam verilirken de:

1. Binitli olan, yayaya,

2. Yaya, oturana,

3. Azlık, çokluğa, 144

4. Yaşça küçük olan, büyük olana önce selam verir. 145

5. Selamı cemaat içinden birisine tahsis ederek vermek mekruhtur ve Kıyamet alâmetlerindendir. 146

6. Tanıdığına ve tanımadığına selam vermek İslâm'ın hayırlı hasletlerindendir. 147

7. Peygamberimiz aleyhisselâm; Mekke'nin fethinde yanına gelen ve kendisine selam veren amcası Ebu Talib'in kızı Ümmü Hani Hatuna:

" Merhaba=hoşgeldin Ümmü Hani! " buyurdu. 148

Yanına geldikçe Hazret-i Fâtıma'ya da:

" Merhaba kızcağızım! " buyurup, onu sağına veya soluna oturttuğu bildirilmektedir. 149

8. Müslüman olmayanların verdikleri selama " ve aleyküm! " denilerek mukabele edilir. 150

9. Mü'min kardeşi ile selamlaşmak, musafaha ile tamamlanır. 151

Musafaha; iki kişinin, esenleşmek için birbirlerinin ellerini-avuç içleri birbirine yapışacak biçimde-tutuşmalarına ve yüzyüze gelmelerine denir. 152

10. Enes b. Malik der ki:

" Biz: 'Yâ Rasûlallah! Bazımız bazımıza (hürmeten) eğilebilir mi?' diye sorduk. Resûlullah aleyhisselâm: 'Hayır! ' buyurdu.

[11-12. ] 'Bazımız bazımızla kucaklaşabilir mi?' diye sorduk. Resûlullah aleyhisselâm: 'Hayır! Fakat, musafaha ediniz! ' buyurdu." 153 " Bir adam:

'Yâ Rasûlallah! İçimizden biri, bir din kardeşi veya bir dostu ile karşılaşınca, ona (hürmeten) eğilebilir mi?' diye sordu. Resûlullah aleyhisselâm: 'Hayır! ' buyurdu.

'Onu kucaklayabilir ve öpebilir mi?' diye sordu. Resûlullah aleyhisselâm: 'Hayır! ' buyurdu. Adam:

'Onun elini tutar ve kendisi ile musafaha yapabilir mi?' diye sordu. Resûlullah aleyhisselâm: 'Evet! ' buyurdu." 154

13. Ebû Mes'ûd el-Ensârî der ki:

" Bir gün, Berâ' b. Âzib'e rastlamıştım.

Bana selam verdi. Elimi tutup yüzüme güldü ve:

'Sana niçin böyle yaptım, biliyor musun?' diye sordu.

Ona:

'Bilmiyorum! Fakat senin her yaptığın şeyde hayırdan başka birşey görmem! ' dedim.

Bunun üzerine:

'Resûlullah aleyhisselâm da, bana rastlayınca, sana yapmış olduğumun tıpkısını bana yapmış ve niçin böyle yaptığını benden sormuştu.

Ben de senin şimdi bana söylemiş olduğun gibi söylemiştim.

Resûlullah aleyhisselâm da:

'Müslümanlardan iki kişi karşılaşırda birisi öbür arkadaşına selam verir ve elini tutarak musafaha yaparsa, Yüce Allah onların günahlarını-onlar daha birbirlerinden ayrılmadan önce-bağışlar' buyurmuştu' dedi." 155

Berâ' b. Âzib'in kendisi de:

" Resûlullah aleyhisselâm:

'Birbirlerine kavuşup da musafaha yapan iki Müslüman yoktur ki, onlar daha birbirlerinden ayrılmadan önce günahları bağışlanmış olmasın! ' buyurdu" demiştir. 156

14. Küçük çocuklarla musafaha yerine onların üç kere başları sığanır, okşanır, kendileri için " Allah sana bereket versin! " diyerek dua edilir. 157

15. Erkeklerin kadınlarla musafaha yapmaları, el sıkışmaları caiz değildir.

Esma binti Zeyd Hatun, Peygamberimiz aleyhisselâmın bey'at etmek isteyen Ensar kadınlarına:

" Ben kadınlarla musafaha yapmam! " buyurduğunu; 158

Hazret-i Âişe de, Peygamberimiz aleyhisselâmın, kadınlardan bey'at alırken bile elinin onlardan hiçbirinin eline, 159 avucunun onlardan hiçbirinin avucuna160 değmediğini bildirmiş; 161 " Bey'atını sözle aldığı her kadına162 'Git, senin bey'atını aldım' buyururdu" demiştir. 163

16. İslâm'da ilk topluca musafaha, Medine'ye geldikleri zaman, Yemenliler tarafından yapılmıştır. 164

-------------------------------------

143. Buhârî, Edebü'l-müfred, s. 268.

144. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 444, Buhârî, Sahih, c. 127, Edebü'l-müfred, s. 258, Müslim, Sahîh, c. 4, s. 1703, Ebu Dâvud, Sünen, c. 4, s. 351, Tirmizî, Sünen, c. 5, s. 61-62, Dârimî, Sünen, c. 2, s. 188.

145. Buhârî, Sahîh, c. 7, s. 128, Edebü'l-müfred, s. 259, Ebu Dâvud, c. 4, s. 351, Tirmizî, c. 5, s. 61.

146. Ahmed b. Hanbel, c. 1, s. 407, 408, Buhârî, Edebü'l-müfred, s. 270, Hâkim, Müstedrek, c. 4, s. 445-446, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 7, s. 329.

147. Buhârî, Sahîh, c. 1, s. 9, Edebü'l-müfred, s. 270, Müslim, c. 1, s. 65, Ebu Dâvud, c. 4, s. 350.

148. Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 425, Buharî, c. 7, s. 110, Tirmizî, c. 5, s. 78.

149. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 247, Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 282, Buhârî, c. 5, s. 141 , Müslim, c. 4, s. 1904.

150. Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 398, Buhârî, c. 7, s. 133, 134, Edebü'l-müfred, s. 283, 284, Müslim, c. 4, s. 1705, 1706, Ebu Dâvud, c. 4, s. 353, İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 1219.

151. Buhârî, Edebü'l-müfred, s. 251.

152. İbn Esîr, Nihâye, c. 3, s. 34, Mütercim Âsim Efendi, Kâmusu'l-muhît Tercemesi, c. 1, s. 490.

153. İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 1220.

154. Tirmizî, Sünen, c. 5, s. 75.

155. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 289.

156. Ahmed b. Hanbel, c. 4, s. 289, Ebu Dâvud, Sünen, c. 4, s. 354, Tirmizî, Sünen, c. 5, s. 74, İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 1220.

157. Buhârî, Edebü'l-müfred, s. 251.

158. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 8, s. 6, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 6, s. 454.

159. Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 114, Müslim, Sahîh, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, Sünen, c. 2, s. 960.

160. Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2, s. 960.

161. Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 114, Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2, s. 960.

162. Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2, s. 960.

163. Ahmed b. Hanbel, c. 6, s. 114, Müslim, c. 3, s. 1489, İbn Mâce, c. 2, s. 960.

164. Ahmed b. Hanbel. c. 3. s. 212. Buhârî. Edebü'l-müfred. s. 251.