Peygamberimiz aleyhisselâmın dedesi Abdulmuttalib; Fil Vak'asından sekiz yıl sonra ölüm döşeğine düştü, 359 ki o zaman kendisi seksen iki yaşında, 360 Peygamberimiz aleyhisselâm da sekiz yaşında bulunuyordu. 361

Abdulmuttalib Dede, öleceğini anlayınca, kızlarını başına topladı. Onlara:

" Vefâtımdan sonra, hakkımda söyleyeceğiniz mersiyeleri, ölmeden, bir dinleyeyim bakayım! " dedi. 362

Bunun üzerine, kızları, söyledikleri birer şiirle babalarına ağıt yaktılar. 363

Yakıp dinlettikleri ağıtlarda onun üstün soylu, güçlü, boylu boslu, açık alınlı, güzel yüzlü, doğru sözlü, iyi huylu, cesaretli, adaletli, cömert, iyiliksever, saygıya ve boyun eğilmeye değer, şerefli, şanlı, her fazilet kendisinde toplanan, boşluğu doldurulamayacak olan, temelli kalmak şeref ve şanla olacak olsa kendisi dünyada temelli kalabilecek olan bir zât olduğunu dile getirdiler. 364

Abdulmuttalib Dede Vefât edince, Kureyşliler onun cesedini, hürmeten su ile ve sidr ağacının yaprağı ile yıkadılar ki, o zamana kadar Kureyşlilerden hiçbir kimsenin ölüsü sidrle yıkanmış değildi.

Kendisi; kefen olarak, Yemen hüllesinden, bin miskal altın değerinde iki kat hülleye sarıldı. Kefenine de, misk sürüldü.

Kureyşîler, besledikleri derin sevgi ve saygılarından dolayı, onun cenazesini günlerce eller üzerinde taşıdılar. 365

Abdulmuttalib Dede; Hacun kabristanına, 366 dedelerinden Kusayy'ın yanına gömüldü. 367

Peygamberimiz aleyhisselâm; dedesinin cenazesini, Hacun kabristanına kadar, ağlayarak takip etti. 368

Peygamberimiz aleyhisselâmın dadısı Ümmü Eymen Bereke:

" O gün, Resûlullah aleyhisselâmı gördüm. Abdulmuttalib'in tabutunun arkasından ağlıyordu! " demiştir. 369

" Abdulmuttalib'in ölümünü hatırlayabiliyor musunuz?" diye sorulduğu zaman, Peygamberimiz aleyhisselâm da:

" Evet! O zaman ben sekiz yaşlarında idim! " buyurmuştur. 370

Abdulmuttalib Dedenin arkasından ağlandığı kadar, hiç kimseye ağlanmam ıştır.

Mekke çarşısı onun ölümünden dolayı günlerce açılmamış, kapalı tutulmuştur. 371

Kureyşîler; Ka'b b. Lüeyy'e tazimlerinden dolayı, onun ölüm tarihini, Fil yılına kadar, tarih başlangıcı edinmişlerdi. 372

Sonra da, Abdulmuttalib'in ölümünü tarih edindiler. 373

Kureyşîler, Abdulmuttalib'e " İkinci İbrahim" derlerdi. 374

Kendisi ahirete, ahiret ceza ve mükâfatına inanır; " Vallahi, şu dünyanın arkasında bir dünya daha vardır ki, iyilik edenler orada iyiliklerinin mükâfatını görecekler, kötülük edenler de orada kötülüklerinin cezasını çekeceklerdir! " derdi. 375

Beytullah'ı çok çok tavaf eder, 376 Haram olan ayların dokunulmazlığını son derecede gözetir, hac mevsiminde hacılara mallarının en iyisinden infakta bulunurdu.

Konukları ağırlardı. 377

Dağ başlarında da, vahşi hayvanların, kurtların, kuşların karınlarını doyururdu. 373

Kaybolan Zemzem kuyusunu ortaya çıkardıktan sonra, kuyunun başına yaptığı havuza Zemzem doldurup, Mekke halkına ve hacılara Zemzem suyu içirirdi. 379

Ayrıca, develerinin sütünü balla karıştırarak hacılara ikram ettiği gibi, kuru üzüm satın alıp Zemzemle hoşaf yaparak içirdiği de olurdu. 380

Abdulmuttalib Dede, Kureyşîlerin hâkimlerindendi. 381

İçki içmezdi. 382

İçkiyi ve zinayı yasaklamıştı.

Zina yapanı, kamçılatarak cezalandırırdı.

Oğullarına, ahlâkî faziletleri emir ve tavsiye ederdi. 383

------------------------------------------------------

359. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 1, s. 178, Taberî, Târih, c. 2, s. 194, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 2, s. 22, İbn Esîr, Kâmil, C. 2. S. 37.

360. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 1, s. 119, Belâzuri, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 84.

361. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 1 , s. 178, İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 119, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 84, Yâkubî, Târih, c. 2, s. 13, Ebu Nuaym, Delâilü'n-nübüvve, c. 1, s. 166, Beyhakî, Delâil, c. 2, s. 22, Zehebî, Târîhu'l-İslâm, s. 54.

362. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 1, s. 178-179, İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 118, Ebu’l-Ferec, el-Vefâ, c. 1, s. 129, Ebu’l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 2, s. 282, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1, s. 1185

363. İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 118.

364. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 1, s. 179-183, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 85-86.

365. Yâkubî, Târih, c. 2, s. 13.

366. İbn Sa'd, c. 1, s. 119, Belâzurî, c. 1, s. 84, İbn Asâkir, Târih, c. 1, s. 285, Ebu'l-Ferec, el-Vefâ, c. 1, s. 129, Zehebî, s. 54.

367. Halebî, İnsânu'l-uyûn, 11, s. 184.

368. Ezrakî, Ahbâru Mekke, c. 1, s. 315, Ebu'l-Ferec, c. 1, s. 130, Zehebî, s. 54.

369. İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 119, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 84, Ebu’l-Ferec, el-Vefâ, c. 1, s. 129, Diyarbekrî, Hamîs, c. 1, s. 253, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1, s. 184.

370. İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 119, Ebu Nuaym, Delâilü'n-nübüvve, c. 1, s. 166, Ebu'l-Ferec, el-Vefâ, c. 1, s. 129, Diyarbekrî, c. 1, s. 253, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1, s. 184.

371. Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1, s. 186.

372. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 41, Diyarbekrî, Hamîs, c. 1, s. 153.

373. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 41.

374. Yâkubî, Târih, c. 2, s. 11.

375. Şehristânî, el-Milel ve'n-nihâl, c. 2, s. 240.

376. Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 84.

377. Yâkubî, Târih, c. 2, s. s. 10-11.

378. İbn Sa'd, Tabakât, c. 1, s. 92, Yâkubî, Târih, c. 2, s. 10.

379. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre. c. 1, s. 155.

380. Ezrakî, Ahbâru Mekke, c. 1, s. 113-114.

381. İbn Habib, Kitâbu'l-muhabber, s. 132, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 72, Yâkub fi Târîh, c. 1 , s. 258, Ebul-Tayyib, Ikdü's-simm, c. 1, s. 152.

382. İbn Habib, Kitâbu'l-muhabber, s. 237, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 1, s. 184.

383. Ahmed Zeynî Dahlan, Sîretü'n-nebî, c. 1 , s. 35.