Peygamberimiz aleyhisselam; Ebu Berâ'ın gönderilecek irşad birliğini koruyacağı hakkında verdiği kesin söz üzerine, Sâide oğullarının kardeşi Münzir b. Amr'ın kumandası altında kırk kişilik129 veya otuz kişilikl 30 veya yetmiş kişilikl 31 irşad birliğini o taraflara yolladı. 132
İrşad birliğine katılan ashabın dördü Muhacirlerden, diğerleri Ensardandı. 133
Gönderilen irşad birliğinin önce kırkının, arkasından da otuzunun takviye olarak gönderilmiş olduğu ve gönderilenlerin sayısının böylece yetmişi bulduğu gözönünde tutulacak olursa, her üç rivayetin de doğru olduğu anlaşılır.
İrşad birliği; Süleym oğullarından Muttalib'in kılavuzluğu ile Maûne Kuyusuna doğru yollarına devam edip, bir sabah Bi'r-i Maûne'nin başına indiler. 134
Bi'r-i Maûne; Âmir oğulları yurdu ile Süleym oğulları yurdu arasında olup, her ikisinin bölgesine yakındır. Fakat, Süleym oğullarının kara taşlıklarına daha yakındır. 135
Bi'r-i Maûne, Süleym oğullarına ait sulardandır. 136 Mekke ile Usfan arasındaki bölgededir. 137
İslâm irşad birliği Bi'r-i Maûne'nin başına indikleri zaman, binek develerini otlatmak üzere, Amr b. Ümeyye ile Münzir b. Muhammed'i mer'aya gönderdiler. 138
Peygamberimiz aleyhisselam; Necid halkı ve Âmir oğulları liderlerine verilmek üzere, bir mektup da göndermişti. 139
İslâm irşad birliği, Bi'r-i Maûne'nin üst tarafında bulunan bir mağarada oturup dinlendikten sonra, birbirlerine:
" Hanginiz şu su çevresi halkına Resûlullah aleyhisselamın elçiliğini yapar?" diye sordular.
Haram b. Milhan:
" Ben yaparım! " dedi. 140
Biri Benî Ümeyye'den, diğeri de topal olan iki arkadaşını yanına alıp gitti. 141
Benî Âmirlerin kardeşi Âmir b. Malikle karşılaştı. İzin verilince, Peygamberimiz aleyhisselamın mektubunu onlara okudu. 142
Haram b. Milhan; Âmir b. Tufeyl'in topluluğuna yaklaşınca, arkadaşlarına: 143
" Ben size gelinceye kadar, siz yerinizde durunuz. 144
Ben onların yakınına varıncaya kadar, benden uzak durmayınız.
Eğer onlar bana Resûlullah aleyhisselamdan aldığımız emri kendilerine tebliğ edinceye kadar eman ve imkân verirlerse ne âlâ!
Yok eman vermezler, beni öldürürierse, siz zaten benden uzakta değilsiniz, hemen gider, durumu arkadaşlara haber verirsiniz! " dedi.
Haram b. Milhan; Âmir b. Tufeyl'in topluluğuna:
" Resûlullah aleyhisselamın elçiliğini tebliğ için bana eman ve izin verir misiniz, yanınıza gelip sizinle konuşayım?" dedi.
" Olur! " dediler. 145
Bunun üzerine, Haram b. Milhan yanlarına vardı ve onlara:
" Ey Maûne Kuyusunun çevresi halkı! Ben size Resûlullah aleyhisselamın gönderdiği elçisiyim!
Ben şehadet ederim ki; Allah'tan başka ilah yoktur! Muhammed aleyhisselam da Allah'ın kulu ve resûlüdür!
O halde, siz de Allah'a ve Resûlüne iman ediniz! " dedi. 146
Âmir b. Tufeyl, Haram b. Milhan'ın sunduğu, Peygamberimiz aleyhisselamın mektubuna hiç bakmadı bile!
Hemen üzerine saldırıp Haram b. Milhan'ı şehit etti. 147
Diğer rivayete göre; Haram b. Milhan konuşurken, Amir b. Tufeyl'in işaret ettiği bir adam Haram b. Milhan'a arkasından mızrağını sapladı. Mızrağın ucu Haram b. Milhan'ın göğsünden dışarı çıktı! 148
Mızrak vücuduna saplanır saplanmaz, Haram b. Milhan:
" Allahuekber! Kabe'nin Rabbine andolsun ki* kazandım gitti! " dedi149 ve fışkıran kanından avuçlayıp, onu yüzüne ve başına sürdü! 150
Âmir b. Tufeyl:
" Andolsun ki, bu tek başına gelmemiştir! " dedi. 151
Haram b. Milhan'ın gerisinde bulunan Müslüman topluluğunu da kuşatıp imha etmek için Âmir oğulları kabilesini yardıma çağırdı.
Âmir oğulları, Âmir b. Tufeyl'in davetine icabet etmekten çekindiler:
" Biz, Ebu Berâ'ın ahdini asla bozmayız! 152 Ebu Berâ'ın onlar için bir ahdi ve kendilerini koruyacağı hakkında bir taahhüdü var! " dediler. 153
Bunun üzerine, Âmir b. Tufeyl, Süleym oğullarından Usayya, Ri'1, 154 Zekvan, 155 Kare156 kabilelerine başvurup kendisine fiilî yardımda bulunmalarını istedi.
Onlar Âmir b. Tufeyl'in davetine icabet ederek toplanıp, Müslümanlan kuşattılar. 157
İslâm irşad birliği:
" Vallahi, bizim sizinle hiçbir işimiz yok! Biz ancak Peygamber aleyhisselamın bir işi için yolumuza gidiyoruz. Biz Resûlullahın elçileriyiz! " dedilerse de, müşriklere dinletemediler. 158
-------------------------------------
129. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 194, Vâkıdı, c. 1, s. 347, Belâzurı, c. 1, s. 375, Taberî, c. 3, s. 34, Beyhakî, c. 3, s. 339, İbn Esîr, c. 2, s. 171, Zehebî, s. 193, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 73, Heysemı, c. 6, s. 128, İbn Haldun, c. 2, ks. 2, s. 27.
130. İbn Habib, Kitâbu'l-muhabber, s. 118, Kastalânî, Mevâhibü'l-ledünniye, c. 1, s. 134, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 1, s. 452.
131. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 347, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 52, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 109, Buhârî, Sahih, c. 5, s. 42, Müslim, Sahih, c. 3, s. 1511, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 375, Taberî, Târih, c. 3, s. 34, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 342, İbn Esir, Kâmil, c. 2, s. 171, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 2, s. 44, Zehebî, Megâzî, s. 194, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 71, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 126.
132. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 194, Vâkıdî, c. 1, s. 347, İbn Sa'd, c. 2, s. 52, Ahmed b. Hanbel, c. 3, s. 109, Buhârî, c. 5, s. 42, Müslim, c. 3, s. 1511, Belâzurî, c. 1, s. 375, Taberî, c. 3, s. 34, Beyhakî, c. 3, s. 339, 343, İbn Esîr, c. 2, s. 171, İbn Seyyid, c. 2, s. 44, Zehebî, s. 193-194, Ebu’l-Fidâ, c. 4, s. 71 , 73, Heysemî, c. 6, s. 126, 128.
133. İbn Habîb, Kitâbu'l-muhabber, s. 118, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 1, s. 452.
134. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 347, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 127.
135. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 194, Vâkıdî, c. 1, s. 347, Taberî, c. 3, s. 34, Beyhakî, c. 3, s. 339, İbn Seyyid, c. 2, s. 44, Heysemî, c. 6, s. 128.
136. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 347.
137. Kastalânî, Mevâhibü'l-ledünniye, c. 1, s. 133.
138. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 347, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 1, s. 453.
139. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 194, Vâkıdî, c. 1 , s. 347.
140. Taberî, Târih, c. 3, s. 36.
141. Ahmed b. Hanbel, c. 3, s. 210, Buharî, c. 3, s. 204, Zehebî, s. 195.
142. Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 342.
143. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 210, Buhârî, Sahih, c. 3, s. 204, Zehebî, Megâzî, s. 195.
144. İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 1, s. 473, Zehebî, Megâzî, s. 195.
145. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 210, Buhârî, Sahih, c. 3, s. 204, Taberî, Târih, c. 3, s. 36, Beyhakî, Delâil, c. 3, s. 346, İbn Esîr, Usdu’l-gâbe, c. 1, s. 473, Zehebî, Megâzî, s. 195.
146. Taberî, Târih, c. 3, s. 36, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 1, s. 452.
147. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 3, s. 194, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 347, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 52, Beyhakî, Delâil, c. 3, s. 339, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 171, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 2, s. 44, Zehebî, s. 193, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 128, İbn Haldun, Târih, c. 2, ks. 2, s. 28, Bedrüddin Aynî, Umdetu'l-kârî, c. 7, s. 19.
148. Ahmed b. Hanbel, c. 3, s. 210, Buhârî, c. 3, s. 204, c. 5, s. 43, Beyhakî, c. 3, s. 347, Zehebî, s. 195, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 72.
* Cenneti (Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 349, Beyhakî, Delâil, c. 3, s. 353).
149. Zührî, Megâzî, s. 95, Abdurrezzak, Musannef, c. 5, s. 383-384, Ahmed b. Hanbel, c. 3, s. 210, Buhârî, c. 3, s. 204, c. 5, s. 43, Beyhakî, c. 3, s. 347, 349, Zehebî, s. 195-196, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 72.
150. Zührî, Megâzî, s. 95, Abdurrezzak, Musannef, c. 5, s. 383-384, Buhârî, Sahîh, c. 5, s. 43, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 72.
151. Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 348.
152. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre. c. 3, s. 194, Vâkıdî, Megâzî, c. 1, s. 347, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 52, Taberî, Târih, c. 3, s. 34, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 3, s. 339, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 171, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 2, s. 44, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 73, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 128, İbn Haldun, Târih, c. 2, ks. 2, s. 28.
153. Taberî, Târih, c. 3, s. 34, Beyhakî, Delâil, c. 3, s. 339-340, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 171, İbn Seyyid, Uyun, c. 2, s. 44, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 73, Heysemî, c. 6, s. 128.
154. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 194, Vâkıdî, c. 1, s. 347, İbn Sa'd, c. 2, s. 52, Taberî, c. 3, s. 34, Beyhakî, c. 3, s. 340, İbn Esîr, c. 2, s. 171, İbn Seyyid, c. 2, s. 44, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 73, Heysemî, c. 6, s. 128, İbn Haldun, c. 2, ks. 2, s. 28, Bedrüddin Aynî, Umdetu'l-kârî, c. 7, s. 19.
155. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 194, İbn Sa'd, c. 2, s. 52, Taberî, c. 3, s. 34, Beyhakî, c. 3, s. 340, İbn Esîr, c. 2, s. 171 , Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 73, Heysemî, c. 6, s. 128, İbn Haldun, c. 2, ks. 2, s. 28, Aynî, c. 7, s. 19.
156. Beyhakî, Delâil, c. 3, s. 340, İbn Abdilberr, İstiâb, c. 4, s. 1351, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 73.
157. İbn İshak, İbn Hişam, c. 3, s. 194, Vâkıdî, c. 1, s. 347, İbn Sa'd, c. 2, s. 52, Taberî, c. 3, s. 34, İbn Abdilberr, c. 4, s. 1450-1451, Beyhakî, c. 3, s. 340, İbn Esir, c. 2, s. 171, İbn Seyyid, c. 2, s. 44, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 73, Heysemî, c. 6, s. 128.
158. Buhârî, Sahih, c. 5, s. 41.