Ebu Süfyan, dönüp Mekke'ye gittikten sonra, Peygamberimiz aleyhisselam, kendisinin sefer hazırlığını görmesi için Hazret-i Âişeye emir verdi. 229

" Sefer hazırlığımı yap! Bunu hiç kimseye söyleme! 230 İşini gizli tut! " buyurdu. 231

Hiç kimse, ne için hazırlanıldığını bilmiyordu. 232

Hazret-i Ebu Bekir, kızı Hazret-i Âişe'nin evine gitmişti.

O sırada, Hazret-i Âişe, Peygamberimiz aleyhisselam için sevık, un ve hurmadan yol azığı hazırlamakla uğraşıyordu. 233

Hazret-i Ebu Bekir:

" Ey kızcağızım! Resûlullah aleyhisselam sefer hazırlıklarını görmenizi mi size emretti?" diye sordu

Hazret-i Âişe:

" Evet! 234 Resûlullah aleyhisselam, kendisi için yol, sefer hazırlığı yapmamı bana emretti" dedi. 235

Hazret-i Ebu Bekir:

" Sence, nereye gitmek istiyor olabilir?" diye sordu. 236

Hazret-i Âişe:

" Vallahi, bilmiyorum! " dedi. 237

Hazret-i Ebu Bekir, kendi kendine:

" Vallahi, şu Benî Asfarlar(Rumlar)la savaş zamanında Resûlullah aleyhisselam nereye gitmek istiyor ola?! 238

Resûlullah aleyhisselam, bir sefere niyetlenseydi, bizim de hazırlanmamızı bildirirdi" dedi.

Hazret-i Âişe:

" Bilmiyorum. Belki Benî Süleymlere gitmek istiyor, belki Sakîflere gitmek istiyor, belki de Hevâzinlere gitmek istiyor olabilir" dedi.

O sırada, Peygamberimiz aleyhisselam içeri girdi.

Hazret-i Ebu Bekir:

" Yâ Rasûlallah! Sefere mi çıkmak istiyorsun?" diye sordu.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Evet! " buyurdu.

Hazret-i Ebu Bekir:

" Ben de hazırlanayım mı?" diye sordu.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Evet! " buyurdu.

Hazret-i Ebu Bekir:

" Nereye gitmek istiyorsun yâ Rasûlallah?239 Sanırım ki; Benî Astarların (Rumların) üzerine gitmek istiyorsundur" dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Hayır! " buyurdu.

Hazret-i Ebu Bekir:

" Yoksa, Necd halkının üzerine mi gitmek istiyorsun?" diye sordu.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Hayır! " buyurdu.

Hazret-i Ebu Bekir:

" Öyleyse, Kureyşîlerin üzerine gitmek istiyorsundur" diye sordu.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Evet! 240 Kureyşîlerin üzerine gideceğim ey Ebu Bekir! Bunu gizli tut! " buyurdu ve hemen hazırlanmasını emretti.

Hazret-i Ebu Bekir:

" Yâ Rasûlallah! Onlarla senin aranda bir mütareke müddeti belirlenmiş değil miydi?" dedi. 241

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Sen onların Benî Katılara (Huzâalara) yaptıklarını işitmedin mi?242

Hudeybiye muahede ve mütarekesinin hükmüne riayetsizlik edenlerin ilki onlar oldu. 243 Onlar ahdlerine Vefâsızlık ettiler ve muahedelerini bozdular.

Ben de onlarla savaşacağım!

Sana söylediğim şeyi gizli tut, açığa vurma! " buyurdu.

Kimi Peygamberimiz aleyhisselamın Şam'a gitmek istediğini, kimi Sakîflere gitmek istediğini, kimisi de Hevâzinlere gitmek istediğini sanıyordu. 244

Peygamberimiz aleyhisselam, ashabına sefer için hazırlanmalarını emretti ve fakat, önce, nereye gidileceğini gizli tuttu, açıklamadı. 245

Sonra, Mekke'ye doğru gidileceğini bildirdi. 246

Peygamberimiz aleyhisselam, Mekke'ye giden dağ yollarını ve geçitleri nöbetçilerle tuttu. 247 Hazret-i Ömer'i de, nöbetçiler üzerinde denetçi olarak görevlendirdi.

Hazret-i Ömer, dağ yolları ve geçitler üzerinde dönüp dolaşmakta248 ve nöbetçilere:

" Rastlayacağınız, gizlice Mekke'ye geçip gitmek isteyen hiçbir kimseyi bırakmayacaksınız! Onları geri çevireceksiniz! " demekte, hiç kimsenin Mekke'ye gitmesine meydan vermemekte idi. 249

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Ey Allah'ım! Yurtlarına ansızın varıp kavuşuncaya kadar, Kureyşîlerin casus ve habercilerini tut, görmez ve işitmez et! Kureyşîlerin gözlerini bağla! Beni birdenbire görsünler! " diyerek dua etti. 250

Peygamberimiz aleyhisselam, çöl halkına, Medine çevresindeki Müslümanlara ve her tarafa davetçiler gönderip:

" Allah'a ve ahiret gününe imanı olan, Ramazan'da Medine'de hazır bulunsun! " diyerek, onları sefere katılmaya davet etti.

Esma b. Harise ile Hind b. Hârise'yi Eşlemlere gönderdi. Bunlar, Eşlemlere:

" Resûlullah aleyhisselam, Ramazan'da Medine'de bulunmanızı size emrediyor! " dediler.

Peygamberimiz aleyhisselam, Cündüb b. Mekîs ile Râfi' b. Mekîs'i Cüheynelere gönderdi.

Bunlar, Ramazan'da Medine'de hazır bulunmalarını Cüheynelere emrettiler.

Peygamberimiz aleyhisselam, İmâ' b. Rahasa ile Ebu Rühm Külsûm b. Husayn'ı Benî Husaynlara, Benî Gıfârlara, Benî Damrâlara;

Ma'kıl b. Sinan ile Nuaym b. Mes'ud'u Eşca'lara;

Bilal b. Haris ile Abdullah b. Amr el-Müzeni’yi Müzeynelere;

Haccac b. Ilâtü's-Sülemî ile Irbaz b. Sâriye'yi Benî Süleymlere;

Bişr b. Süfyan ile Büdeyl b. Verkâyı Benî Ka'blara (Huzâalara) gönderdi. 251

Huzâî b. Abdi Nühm, Müzeyneleri yanına alarak Revhâ'da;

Abdullah b. Malik, Gıfârîleri yanına alarak Sukyâ'da;

Kudâme b. Sümâme, Benî Süleymleri yanına alarak Kudeyd'de;

Sa'd b. Cessâme, Benî Leysleri yanına alarak Kedid'de;252

Benî Ka'blar da Kudeyd'de; gelip Peygamberimiz aleyhisselamın ordularına katılacaklardı.

Eşlemler, Cüheyneler, Eşca'lar ve daha başka Arap kabileleri Medine'ye geldiler.

Ebu İnebe kuyusunda ordugâh kuruldu, toplanıldı. 253

Toplananların mevcudu 10. 000 idi. 254

Mevcudun 12. 000 kişi olduğu rivayeti de vardır. 255

Medine'den 10. 000 kişi ile çıkılmış, 2. 000'i yolda gelip katılmıştı. 256

Muhacirlerlerle Ensardan, sefere katilmayan kimse yoktu. 257

Muhacirlerin sayısı 700 idi, yanlarında da 300 at vardı.

Ensarın sayısı 4. 000 idi, yanlarında da 500 at vardı. 258

Müzeynelerin sayısı 1. 000 idi259 veya sayıları 1. 300 olup, 260 yanlarında 100 at vardı. 261

Eşlemlerin sayısı 400 idi, 262 yanlarında 30 at vardı. 263

Cüheynelerin sayısı 800 İdi264 veya 700 265 veya 1. 000 İdi266 veya 1400 idi. 267 Yanlarında da, 50 at vardı. 268

Gıfârîlerin sayısı 400 idi. 269

Süleymlerin sayısı 900 270 veya 1. 000 271 veya 1. 400 272 veya 1. 800 idi. 273

Diğerleri, Muhacirlerden ve Ensardandı.

Kays, Esed, Temim ve başka kabilelerden de, gelip mücahidler arasına katılanlar vardı. 274

Peygamberimiz aleyhisselam, Medine'de yerine Ebu Rühm Külsûm b. Husayn'ı vekil bıraktı. 275

Abdullah b. Ümmi Mektum'un vekil bırakıldığı da rivayet edilir. 276 Sanıldığına göre; Abdullah b. Ümmi Mektum imamlıkla, Ebu Rühm de idarî işlerle görevlendirilmişti. 277

-------------------------------------

229. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 39, Vâkıdî, c. 2, s. 796, Taberî, c. 3, s. 113, Beyhakî, c. 5, s. 11, İbn Seyyid, c. 2, s. 166, Zehebî, s. 439, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 282, İbn Kayyım, c. 2, s. 180.

230. Ebu Yusuf, Kitâbu'l-haraç, s. 212.

231. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796.

232. Taberânî, Mu'cemu's-sagîr, c. 2, s. 73, Kastalânî, Mevâhibü'l-ledünniye, c. 1, s. 192, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 77.

233. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796.

234. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 39, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796.

235. Ebu Yusuf, Kitâbu'l -haraç, s. 213.

236. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 39, Taberî, Târih, c. 3, s. 113.

237. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 39, Vâkıdî, c. 2, s. 796, Taberî, c. 3, s. 113, Taberânî, Mu'cemu's-sagîr, c. 2, s. 73, İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 2, s. 180, Kastalânî, c. 1, s. 192.

238. Taberânî, Mu’cemu’s-sagîr, c. 2, s. 73, Heysemî, Mecmau’z-zevâid, c. 6, s. 163, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s: . 78.

239. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796.

240. Musa b. Ukbe'den naklen Beyhakî, Sünen, c. 9, s. 234, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 282, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s. 10.

241. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796, Beyhakî, Sünen, c. 9, s. 234, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 283.

242. Beyhakî, Sünen, c. 9, s: . 234, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 283.

243. Ebu Yusuf, Kitâbu'l-haraç, s. 213.

244. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796.

245. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 134.

246. İbn İshak, İbn Hişam , Sîre, c. 4, s. 39, Vâkıdî, c. 2, s. 797, Taberî, Târîh, c. 3, s. 113, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 225, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 5, s. 12, İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 2, s. 180, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 78 Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s. 79.

247. Ebu Yusuf, Kitâbu'l-harac, s. 213, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 134, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s. 10.

248. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796.

249. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s: . 10.

250. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 39, 40, Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 796, Taberî, Târîh, c. 3, s. 112, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 244, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 2, s. 166, Zehebî, Megâzî, s. 439, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 283.

251. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 799.

252. Yâkubî, Târih, c. 2, s. 58.

253. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 799, 800.

254. Zührî, Megâzî, s. 86, İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 42, Vâkıdî, c. 2, s. 801, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 135, Buhârî, Sahîh, c. 5, s. 90, Taberî, c. 3, s. 114, 122 Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 5, s. 21, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 226, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 244, İbn Seyyid, c. 2, s. 167, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 285, İbn Kayyım, c. 2, s. 180, Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 164, Kastalânî, Mevâhibü'l-ledünniye, c. 1, s. 194, 195, Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 80.

255. Beyhakî, Delâil, c. 5, s. 26, Zehebî, Megâzî, s. 433, Ebu'l-Fidâ, c. 4, s. 285, Heysemî, c. 6, s. 170, İbn Hacer, Fethu’l-bârî, c. 8, s. 3, Kastalânî, c. 1, s. 194, Halebî, c. 3, s. 13, Zürkânî, Mevâhib Şerhi, c. 2, s. 298.

256. Kastalânî, Mevâhibü'l-ledünniye, c. 1, s. 194, Zürkânî, Mevâhib Şerhi, c. 2, s. 298.

257. Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 80, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s. 13.

258. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 800, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s. 13.

259. Vâkıdî, c. 2, s. 800, Taberî, Târîh, c. 3, s. 122, İbn Haldun, Târîh, c. 2, ks. 2, s. 42 Halebî, c. 3, s. 13.

260. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 63, Taberî, c. 3, s. 122, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 227.

261. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 800, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s. 13.

262. Vâkıdî, c. 2, s. 800, Taberî, c. 3, s. 122, İbn Hazm, s. 227, İbn Haldun, c. 2, ks. 2, s. 42, Halebî, c. 3, s. 13.

263. Vâkıdî, c. 2, s. 800, Halebî, c. 3, s. 13.

264. Vâkıdî, c. 2, s. 800.

265. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 63, Taberî, c. 3, s. 122, İbn Hazm, s. 227.

266. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 63.

267. Taberî, Târîh, c. 3, s. 122.

268. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 800, Halebî, c. 3, s. 13.

269. Taberî, c. 3, s. 122, İbn Hazm , s. 227, İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 244, İbn Haldun, c. 2, ks. 2, s. 42.

270. Vâkıdî, Megâzî, c. 2, s. 812.

271. Vâkıdî, c. 2, s. 812, 813, İbn Hazm s. 227.

272. İbn Esîr, Kâmil, c. 2, s. 244.

273. Heysemî, Mecmau'z-zevâid, c. 6, s. 177.

274. Taberî, c. 3, s. 122, İbn Hazm , s. 227, İbn Esir, c. 2, s. 244, İbn Haldun, c. 2, ks. 2, s. 42.

275. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 42, Taberî, c. 3, s. 114, Beyhakî, Delâilü'n-nübüvve, c. 5, s. 20, İbn Hazm, s. 226, İbn Esîr, c. 2, s. 242, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 2, s. 167, Zehebî, Megâzî, s. 441, Ebu'l-Fidâ, el-Bidâye ve'n-nihâye, c. 4, s. 285.

276. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 135.

277. İbn Hacer'den naklen Zürkânî, Mevâhibü'l-ledünniye Şerhi, c. 2, s. 298.