Peygamberimiz aleyhisselam; ganimet mallarının Kur'ân-ı Kerîm'e göre (Enfâl: 41) kendisine teslim edilmiş olan beşte birinden Müellefe-i Kulûba (kalbleri İslâmiyete ısındırılacak, alıştırılacak olanlara)503 dağıtım yaptı ki, bunlar halkın eşrafından olup, hem kendilerinin, hem kavimlerinin İslâmiyete ısındırılıp alıştırılın alan, kazandırılmaları gerekiyordu. 504

Zaten, bunlar, zekat ve sadaka verilecekler arasında bulunuyorlardı. 505

Müellefe-i Kulûb:

1. Ebu Süfyan b. Harb,

2. Safvan b. Ümeyye,

3. Akra' b. Habis,

4. Uyeyne b. Hısn,

5. Abbas b. Mirdas, e. Malik b. Avf,

7. Hakîm b. Hizam... gibi, Kureyşîlerin başkanlarından, Arapların ileri gelenlerinden olup kavimleri arasında nüfuzlu, güçlü ve birçok tabileri bulunan kişilerden idiler.

Müellefe-i Kulûb'dan bazıları gerçekten Müslüman olmuştu.

Bazıları, görünüşte Müslüman, fakat kalben münafık idiler.

Bazıları ise, Müsâlimîn'den (Müslümanlarla barış yapmış müşriklerden) idiler.

Peygamberimiz aleyhisselam bütün bunlara sadaka ve ganimetlerden vermek, güzel muamele etmekle, bazılarından gelebilecek kötülükleri önleyip Müslümanların gönüllerini rahatı aştırmayı, içlerinden Müslüman olanların İslâmiyette sebatlarını ve teb'alarının onlara uyarak Müslüman olmalarını sağlamayı, Müslümanlıkları henüz gelişmemiş, güzelleşmemiş olanların da Müslümanlıklarını geliştirip güzelleştirmeyi gerçekleştirmek istem iştir. 506

Buna göre, Müellefe-i Kulûb üç gruptu:

(a) Kalbleri İslâmiyete ısındırılmak, alıştırılmak için kullanılanlardı. Safvan b. Ümeyye ve benzerleri gibi.

(b) Henüz Müslüman olup İslâmiyette sebatları sağlanmak üzere kullanılanlardı. Ebu Süfyan Sahr b. Harb ve benzerleri gibi.

(c) Dıştan Müslüman, içten münafık olup; şerlerinden selamette kalınmak için kullanılanlardı Uyeyne b. Hısn, Abbas b. Mirdas, Akra' b. Habis ve benzerleri gibi. 507

Tabiî ki, bu sıralama, başlangıçtaki duruma göre idi. 508

Müellefe-i Kulûbdan sayılanların, Uyeyne b. Hısn'dan başka hemen hepsi, sonradan Müslümanlıklarını sağlamlaştırmış, güzelleştirmiş, ilim ve faziletleriyle tanınmışlardır. 509 Yüce Allah onlardan razı olsun!

-------------------------------------

503. Vâkıdî, c. 3, s. 498, İbn Sa'd, c. 2, s. 153, Süheylî, Ravdu'l-ünüf, c. 7, s. 283, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 245.

504. İbn İshak. İbn Hişam, c. 4, s. 135, Taberî, Târih, c. 3, s. 136.

505. Tevbe: 60.

506. Kâşânî, c. 2, s. 44-45.

507. Diyarbekrî, Târîhu'l-hamîs, c. 2, s. 114, Halebî, İnsânu'l-uyûn, c. 3, s. 89.

508. Halebî, c. 3, s. 85.

509. İbn Hazm, s. 248-249.