1-3. İçinde 4. 000 ukiyye gümüş de bulunan Huneyn ganimeti dağıtılmak üzere Peygamberimiz aleyhisselamın önüne konulduğu sırada, Ebu Süfyan Sahr b. Harb gelip:

" Yâ Rasûlallah! Sen Kureyşîler içinde servetçe en zengini olarak sabahladın! 510 Bugün Kureyşîlerin en zengini sensin! " dedi. 511

Peygamberimiz aleyhisselam gülümsedi. 512

Ebu Süfyan:

" Yâ Rasûlallah! Bu mallardan bana da versen olmaz mı?" dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Ey Bilal! Ebu Süfyan için kırk ukiyye gümüş tart!

Kendisine, develerden de, yüz deve veriniz! " buyurdu. 513

Ebu Süfyan:

" Bundan oğlum Yezid'e de versen?" dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam, Bilal-i Habeşî'ye:

" Ona da kırk ukiyye gümüş tartınız, yüz de deve veriniz! " buyurunca, Ebu Süfyan:

" Yâ Rasûlallah! Oğlum Muaviye için de versen?" dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Ey Bilal! Ona (Muaviye b. Ebu Süfyan'a da) kırk ukiyye gümüş tart! Yüz de deve veriniz! " buyurdu. 514

Ebu Süfyan; üçyüz deve ile yüzyirmi ukiyye gümüşü alınca. 515 Peygamberimiz aleyhisselama:

" Babam, anam sana feda olsun! Sen ne kadar kerem ve iyilik sahibisin!

Seninle savaştığım zamanlarda, sen ne güzel savaşçı idin!

Seninle barış yaptığım zamanda da, sen ne güzel barışçı idin! 516

Senin bu yaptığın; keremin, iyiliğin son derecesidir! 517

Allah seni hayırla mükâfatlandırsın! " dedi. 518

4. Hakîm b. Hizam derki:

" Resûlullah aleyhisselamdan yüz deve istedim.

Yüz deve verdi.

Tekrar istedim.

Yüz deve daha verdi.

Tekrar istedim.

Yüz deve daha verdi.

Sonra da:

'Ey Hakîm b. Hizam! Bu mal çoktur ve güzeldir!

O, gönül cömertliği ile tutan kişi için, uğurlu ve bereketli olur!

Gönül pintiliği ile tutan kişi için de, uğursuz olur. Onu yer, bitirir de, yine kamı doymaz!

Üst el alt elden (veren el, alan elden) hayırlıdır! ' buyurdu."

Rivayete göre; Hakîm b. Hizam, Peygamberimiz aleyhisselam a:

" Seni hak ve gerçek dinle peygamber gönderen Allah'a andolsun ki; senden sonra hiçbir kimseden hiçbir şey almayacağım! " dedi.

Peygamberimiz aleyhisselamın verdiği ilk yüz deveyi alıp, sonrakileri bıraktı.

Hakîm b. Hizam, Hazret-i Ebu Bekir'in halifeliği sırasında da, Hazret-i Ömer'in halifeliği sırasında da, kendisine verilmek istenilen hiçbir şeyi almaya yanaşmamış;519 Hazret-i Ömer

" Ey Müslümanlar cemaati! Ey insanlar! Hakîm b. Hizam'ı hakkını almaya davet ettiğime, kendisinin ise bunu almaya yanaşmadığına, sizi şahit tutuyorum!

Ona şu ganimetten Allah'ın nasip ettiği hakkı arzettiğim halde, o bunu almaktan kaçınıyor! " diyerek şikâyetlenmiştir. 520

Peygamberimiz aleyhisselam; Huneyn ganimet mallarından kendisine ayrılmış bulunan beşte bir hisseden Müellefe-i Kulûba dağıtmaya devamla:

5. Nudayr b. Haris b. Kelede'ye yüz deve,

6. Süheyl b. Amr'a yüz deve,

7. Huvaytıb b. Abduluzzâ'ya yüz deve,

8. Alâ' b. Câriyetü's-Sakafîye yüz deve (Vâkıdî ve İbn Sa'd'a göre; elli deve),

9. Uyeyne b. Hısn'a yüz deve,

10. Akra' b. Hâbis'e yüz deve,

11. Malik b. Avfu'n-Nasrî'ye yüz deve,

12. Safvan b. Ümeyye'ye yüz deve verdi. 521

Zayi olanların bedelleri ödenmek şartıyla Safvan b. Ümeyye'den emaneten yüz adetzırh gömlek ve gerekli silahlar alınmış ve bunların bazıları Huneyn ve Taif savaşlarında zayi olmuştu.

Peygamberimiz aleyhisselam onların bedellerini de ödemek istediği zaman, Safvan b. Ümeyye:

" Yâ Rasûlallah! Ben bugün Müslüman olmak istiyorum! " dedi. 522

Peygamberimiz aleyhisselamın ganimet mallan arasında dolaştığı ve onlara göz gezdirdiği sırada, Safvan b. Ümeyye Peygamberimiz aleyhisselamın yanında bulunuyor; develer, davarlar ve güdücülerle dolu vadiye doğru bakıp duruyor; Peygamberimiz aleyhisselam da onun halini gözucuyla süzüyordu.

Safvan b. Ümeyye vadinin içindeki mallara bakışını uzatınca, Peygamberimiz aleyhisselam ona:

" Ebu Vehb! O vadi pek mi hoşuna gidiyor?" diye sordu.

Safvan b. Ümeyye:

" Evet! " dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" O vadi de, içindekiler de senin olsun! " buyurdu. 523

Bunun üzerine, Salvan kendisini tutamadı:

" Peygamber kalbinden başka hiçbir kimsenin kalbi, bu derece (mâsivadan) pâk ve üstün olamaz! 524

Şehadet ederim ki; Allah'tan başka hiçbir ilah yoktur!

Ve yine şehadet ederim ki; Muhammed, Allah'ın kulu ve resûlüdür! " dedi ve525 hemen orada Müslüman oldu. 526

Safvan b. Ümeyye der ki:

" Resûlullah bana bu ihsanda bulununcaya kadar, kendisi insanlar içinde en çok nefret ettiğim, en çok kin beslediğim bir kimse iken, nihayet, bana, insanların en sevgilisi oluv'ermişti! " 527

Safvan b. Ümeyye, Müslümanlığını İslâm amelleriyle geliştiren, güzelleştiren Kureyşîlerden di.

Allah ondan razı olsun!

13. Peygamberimiz aleyhisselam; Huneyn ganimetinden kendisine ayrılan beşte bir hisseden, Esîd b. Hârise'ye yüz deve,

14. Haris b. Hişam'a yüz deve,

15. Kays b. Adiyy'e yüz deve, 528

16. Abbas b. Mirdas'a yüz deve, 529

17. Mahreme b. Nevfel'e elli deve,

18. Umeyr b. Vehbü'l-Cumahîye elli deve,

19. Hişam b. Amr'a elli deve,

20. Saîd b. Yenbu'a elli deve,

21. Adiyy b. Kays'a elli deve. 530

22. Osman b. Vehb'e elli deve verdi. 531

Peygamberimiz aleyhisselamın Huneyn ganimeti mallarından kendisine ayrılan beşte bir hisseden Ci'râne'de her birine yüzden aşağı deve verdiği Müellefe-i Kulûb arasında şu kişiler de vardı:

23. Tulayk b. Süfyan b. Ümeyye,

24. Halid b. Esîd,

25. Şeybe b. Osman b. Ebu Talha,

26. Ebu's-Senâbil b. Ba'kek,

27. İkrime b. Âmir,

28. Züheyr b. Ebu Ümeyye,

29. Halid b. Hişam b. Muğîre,

30. Süfyan b. Abdulesed,

31. Hişam b. Velid b. Muğîre,

32. Sâib b. Ebu's-Sâib,

33. Muti'b. Esved,

34. Ebu Cehm b. Huzeyfe,

35. Uhayha b. Ümeyye,

36. Nevfel b. Muaviye,

37. Alkame b. Ulâse,

38. Lebid b. Rebia,

39. Halid b. Hevze,

40. Harmele b. Hevze, 532

41. Abbas b. Mirdas. 533

Peygamberimiz aleyhisselam; Abbas b. Mirdas'a, Muhacir ve Ensar mücahidleri gibi, dört deve vermişti.

Abbas b. Mirdas buna kızdı ve söylediği bir şiirde meal olarak şöyle dedi:

" Benim ganimetimle Ubeyd adındaki atımın ganimetini mi bölüştürdün Uyeyne ile Akra' arasında?! Hiçbir içtima yerinde ne Hısn, ne de Habis benim büyüğüm Mirdas'a üstün olmamışlardır!

Ben de şu iki kişiden aşağı kalır bir kimse değilimdir.

Bugün alçaltıları, bir daha yükseltilmez." 534

Hazret-i Ebu Bekir, Abbas b. Mirdas'ın söylediği beyitleri Peygamberimiz aleyhisselama okudu. 535

Abbas b. Mirdas Peygamberimiz aleyhisselamın yanına gelince, 536 Peygamberimiz aleyhisselam ona:

" 'Benim ganimetimle Ubeyd adındaki atımın ganimetini mi bölüştürdün Akra' ile Uyeyne arasında?' beytini sen mi söyledin?" diye sordu. 537

Hazret-i Ebu Bekir:

" Babam, anam sana feda olsun yâ Rasûlallah! Bu beyit, senin okuduğun gibi değildir! " dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam:

" Böyle değil de, nasıldır?" diye sordu.

Hazret-i Ebu Bekir, beyti, Abbas'ın söylediği gibi okudu. 538

Peygamberimiz aleyhisselam:

" İkisi de birdir! 539 Önce ha Akra'dan başlamışsın, ha Uyeyne'den! Sana ne zararı var?" buyurdu.

Hazret-i Ebu Bekir:

" Babam, anam sana feda olsun! Sen ne şairsin, ne nâkilsin! Ne de böyle olmak sana yaraşır. 540

Şehadet ederim ki; Yüce Allah'ın, 'Biz ona şiir öğretmedik! Bu, ona yakışmaz' [Yâsîn: 69] buyurduğu gibisin" dedi.

Peygamberimiz aleyhisselam, Abbas b. Mirdas için:

" Götürünüz! Kesiniz dilini! " buyurduktan sonra: 541

" Ey Bilal! Haydi götür, kes onun dilini! Kendisine bir de elbise ver! " buyurdu.

Bilal-i Habeşî onu elinden tutup götürürken, Abbas b. Mirdas:

" Yâ Rasûlallah! Dilimi mi kesecek?! Ey Muhacirler topluluğu! Dilimi mi kesecek?! " diyerek seslendi durdu. 542

Müslümanlardan bazıları:

" Abbas b. Mirdas'ın dilinin kesilmesi emredildi! " dediler ve korkmaya başladılar. 543

Bilal-i Habeşî, Abbas b. Mirdas'ı çekip götürürken Abbas feryadı çoğaltınca, Bilal-i Habeşî:

" Resûlullah aleyhisselam sana elbise giydirip bununla dilini kesmemi, tutmamı bana emretti" dedi.

Götürüp ona bir elbise verdi. 544 Abbas b. Mirdas'a, hoşnut oluncaya kadar, deve de verildi. 545

Rivayete göre, kendisine elli veya yüz deve verilmistir. 546

-------------------------------------

510. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 944, Zürkânî, Mevâhibü'l-ledünniye Şerhi, c. 3, s. 41.

511. Diyarbekrî, Târîhu'l-Hamîs, c. 2, s. 114.

512. Vâkıdî, c. 3, s. 944, Diyarbekrî, c. 2, s. 114, Zürkânî, Mevâhib Şerhi, c. 3, s. 41.

513. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 944.

514. Vâkıdî, c. 3, s. 944-945, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 152, İbn Seyyid, Uyûnu'l-eser, c. 2, s. 193, İbn Kayyım, Zâdu'l-mead, c. 210, Diyarbekrî, c. 2, s. 114, Halebî, İnsanu'l-uyûn, c. 3, s. 84.

515. Diyarbekrî, c. 2, s. 114, Halebî, c. 3, s. 84.

516. Vâkıdî, c. 3, s. 945, Halebî, c. 3, s. 84.

517. Diyarbekrî, c. 2, s. 114, Halebî, c. 3, s. 84.

518. Vâkıdî, c. 3, s. 945, Diyarbekrî, c. 2, s. 114, Halebî, c. 3, s. 84.

519. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 945, Halebî, İnsânu'l-uyün, c. 3, s. 84.

520. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 946.

521. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 135-136, Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 945-946.

522. Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 3, s. 401.

523. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 854-855, İbn Asâkîr, Târih , c. 6, s. 430, 431, Alâüddin Ali. Kenzu'l-ummâl. c. 10, s. 506.

524. Vâkıdî, c. 3, s. 855, Belâzurî, Ensâbu'l-eşrâf, c. 1, s. 362, İbn Abdilberr, İstiâb, c. 3, s. 720.

525. Vâkıdî, c. 3, s. 855, Belâzurî, c. 1, s. 362, İbn Abdilberr, c. 3, s. 720, İbn Esir, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 24, Zehebî, Siyeru a'lâmi'n-nübelâ, c. 2, s. 407.

526. Vâkıdî, c. 3, s. 855, Belâzurî, c. 1, s. 362.

527. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 5, s. 449, Ahmed b. Hanbel, Müsned, c. 4, s. 401, İbn Esîr, Usdu'l-gâbe, c. 3, s. 24.

528. Vâkıdî, c. 3, s. 946, İbn Sa'd, c. 2, s. 152-153.

529. Vâkıdî, c. 3, s. 946-947.

530. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 136, Vâkıdî, c. 3, s. 946, İbn Sa'd, c. 2, s. 153, Taberî, Târîh, c. 3, s. 136-137.

531. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 946, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 2, s. 153.

532. İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 246.

533. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 137-138, İbn Hazm, Cevâmiu's-Sîre, s. 246-247.

534. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 136-137, Vâkıdî, c. 3, s. 946-947, İbn Sa'd, c. 4, s. 272.

535. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 947.

536. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 137.

537. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 137, Vâkıdî, c. 3, s. 947, İbn Sa'd, c. 4, s. 272.

538. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 947, İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 4, s. 272.

539. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 137, Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 947, İbn Sa'd, c. 4, s. 273.

540. Vâkıdî, c. 3, s. 947, İbn Sa'd, c. 4, s. 273.

541. İbn İshak, İbn Hişam, c. 4, s. 137, Vâkıdî, c. 3, s. 947, İbn Sa'd, c. 4, s. 272-273.

542. İbn Sa'd, Tabakât, c. 4, s. 273.

543. Vâkıdî, c. 3, s. 947, İbn Sa'd, c. 4, s. 273.

544. İbn Sa'd, Tabakâtü'l-kübrâ, c. 4, s. 273.

545. İbn İshak, İbn Hişam, Sîre, c. 4, s. 137.

546. Vâkıdî, Megâzî, c. 3, s. 947, İbn Sa'd, Tabakât, c. 4, s. 273.